Depresja jest chorobą wymagającą wielowymiarowego leczenia. Umiejętne połączenie psychoterapii z właściwie dobraną farmakoterapią pozwala utrzymać pacjenta w dobrym nastroju i umożliwia zapobieganie remisjom choroby. W niektórych przypadkach leczenie depresji wymaga bardziej radykalnych metod jak np. terapia elektrowstrząsami. Czy tego typu zabiegi są skuteczne?

Terapia elektrowstrząsowa – wskazania i zastosowanie w leczeniu depresji

 

Stosowanie elektrowstrząsów stanowi alternatywę dla środków farmakologicznych, których działanie ma na celu odzyskanie utraconej równowagi w gospodarce neuroprzekaźników. Leki typu IMAO, SSRI lub SNRI ograniczają wychwyty zwrotne neurotransmiterów jak serotonina i/lub noradrenalina, które regulują nastrój i oddziałują na kondycję psychiczną chorego. Niestety w ciężkich postaciach depresji i poważnych zaburzeniach psychotycznych często pojawiają się objawy somatyczne. Ich obecność sprawia stanowi wówczas ograniczenie możliwości wprowadzenia leków psychotropowych lub skutkuje osłabieniem ich działania.

Wówczas najlepszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie terapii elektrowstrząsami. Zabiegi wykorzystują wąskie impulsy szpilkowe, które charakteryzują się stałym natężeniem i szerokością impulsu. Celem terapii elektrowstrząsowej jest wyzwolenie krótkotrwałego i kontrolowanego napadu padaczkowego. Elektrowstrząsy przeprowadza się pod znieczuleniem ogólnym i z użyciem sukcynylocholiny – leku powodującego zwiotczenie mięśni poprzecznie prążkowanych, co ogranicza ryzyko występowania napadu drgawkowego. Dzięki temu leczenie przy pomocy tej metody gwarantuje pacjentowi bezpieczeństwo.

Jakie są przeciwwskazania do elektrowstrząsów?

 

• Tętniak aorty
• Wady zastawkowe serca
• Zwiększone ciśnienie śródczaszkowe
• Złożone zaburzenia rytmu serca
• Niewyrównana niewydolność nerek
• Ciężkie zaburzenia metaboliczne
• Część problemów okulistycznych
• Niedawno przebyty udar mózgu (ok. 4 tygodni)
• Niedawno przebyty zawał serca (ok. 3 miesięcy)
• Zmiany nowotworowe o charakterze wewnątrzczaszkowym

Czy elektrowstrząsy mogą wywoływać powikłania?

 

Najczęstsze skutki uboczne terapii elektrowstrząsami mają charakter dyskomfortu np. dolegliwości bólowych mięśni i głowy, rozkojarzenia, zaburzeń czynności poznawczych czy mniej lub bardziej nasilonych zaników pamięci. Oprócz tego w niewielkiej liczbie przypadków mogą wystąpić niedogodności krążeniowo-oddechowe np. skoki ciśnienia, niewydolność oddychania czy zaburzenia rytmu serca. Niemniej jednak objawy niepożądane występują niezwykle rzadko, a gdy się pojawiają, to mają charakter przejściowy i zwykle ustępują po upływie 24 godzin – wyjątkiem są wspomniane problemy z funkcjonowanie pamięci, które w skrajnych sytuacjach mogą utrzymywać się do około 3 miesięcy od przeprowadzenia zabiegu.

 

Bibliografia:

1. Antosik-Wójcińska AZ., Święcicki Ł. „Analiza skuteczności i bezpieczeństwa zabiegów elektrowstrząsowych w populacjach przed i po 60. roku życia.” Psychiatria Polska 2016, 50(5): 1015-1026.
2. Antosik-Wójcińska AZ., Święcicki Ł. „Terapia elektrowstrząsowa – skuteczna i bezpieczna alternatywa dla nieskutecznej.” Psychiatria 2014, 11(3): 166-170.
3. Datka W., et al. „Wpływ leczenia elektrowstrząsami na funkcje poznawcze w zaburzeniach depresyjnych.” Psychiatria 2014, 11(3): 148-154.
4. https://podyplomie.pl/psychiatria/16398,paradoks-elektrowstrzasow-czesc-i
5. https://psychiatria.org.pl/news,tekst,397,leczenie_elektrowstrzasowe_w_polsce_update_
6. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/162580,elektrowstrzasy-skuteczne-w-leczeniu-depresji