Podczas ciąży i oczekiwania na poród kobieta niejednokrotnie odczuwa zmienność nastroju. Jednak wiele młodych matek boryka się z problemem depresji poporodowej, którego przyczyna może okazać się trudna do dokładnego określenia. Po czym rozpoznać depresję poporodową i jak należy sobie z nią radzić?
Co to jest depresja poporodowa i jakie są jej przyczyny?
Termin ten odnosi się do przejściowego stanu obniżonego nastroju, który najczęściej pojawia się do 14 dni po przebytym porodzie. Czas trwania depresji poporodowej nie jest dokładnie określony – u części kobiet problemy z samopoczucie mogą ustać po kilku tygodniach, u innych mogą utrzymywać się miesiącami. Co stanowi przyczynę stanu określanego mianem baby blues? Specjaliści wspominają o wielu czynnikach ryzyka, które mogą spowodować występowanie tego typu problemu. Większość z nich dotyczy jednak zmian następujących w dotychczasowym życiu kobiety, co wynika z objęcia zupełnie nowej roli (matki). Niemniej wyróżnia się cztery główne grupy przyczyn, które mogą doprowadzić do pojawienia się depresji poporodowej:
Czynniki biologiczne
Ciąża i połóg to czas wielu zmian hormonalnych, które odbijają się na kondycji emocjonalnej wszystkich kobiet. Do tego warto też wspomnieć o okresie laktacji, który w początkowym etapie może okazać się sporym wyzwaniem. Wiele młodych matek boryka się także z nadmiernym poczuciem zmęczenia i niedostateczną ilością snu, co również przekłada się na pogorszenie stanu psychicznego.
Czynniki genetyczne
Jeżeli matka bądź babcia cierpiała z powodu depresji poporodowej, to istnieje duże prawdopodobieństwo pojawienia się tego problemu u przedstawicielek młodszego pokolenia.
Czynniki psychiczne
Perfekcjonistki oraz kobiety nadwrażliwe należą do grupy ryzyka występowania zmian depresyjnych po porodzie. Nowe doświadczenie w postaci macierzyństwa może okazać się zbyt dużym wyzwaniem do udźwignięcia, co może spowodować utratę równowagi psychicznej.
Czynniki środowiskowe/społeczne
Samotne matki, brak wsparcia ze strony partnera oraz rodziny, kiepska sytuacja materialna – brak odpowiednich warunków do wychowywania dziecka rodzi w kobiecie obawy, które mogą okazać się dla niej wyniszczające.
Jakie są objawy depresji poporodowej?
Depresja jest niezwykle podstępną chorobą, która początkowo może być trudna do rozpoznania. Jednak większość kobiet boryka się z podobnymi problemami. Najczęstszymi symptomami depresji poporodowej są:
- pogorszenie samopoczucia i chwiejność emocjonalna
- spadek samooceny, nieustanne poczucie winy, bezradność i anhedonia
- nieprawidłowy sen, trudności z zasypianiem, problemy z koncentracją, stany lękowe
- obniżenie poziomu energii, apatia, brak chęci do wykonywania podstawowych czynności
- zaburzenia odżywiania, nadmierny wzrost lub spadek apetytu, przesadne tycie lub chudnięcie
- ograniczenie lub całkowity brak zainteresowania rzeczami, które dotychczasowo stanowiły przyczynę radości
Jak sobie radzić z depresją poporodową?
Obniżenie nastroju u młodej matki nie powinno być bagatelizowane. Depresja poporodowa może doprowadzić kobietę do prób samobójczych, dlatego wraz z pojawieniem się pierwszych objawów trzeba skontaktować się ze specjalistą. Najlepszym rozwiązaniem będzie kontakt z psychiatrą i rozpoczęcie psychoterapii – forma leczenia powinna być dostosowana do aktualnego stanu pacjentki. Warto jednak pamiętać, że nawroty w depresji są bardzo częste. Dlatego kobieta powinna przez długi czas widywać się ze specjalistą, aby na bieżąco monitorować stan własnego zdrowia psychicznego.
Bibliografia:
- Dudek D., et al. „Depresja poporodowa.” Przegląd Lekarski 2002 59(11).
- https://twarzedepresji.pl/o-depresji-poporodowej/
- https://1000dni.pl/ciaza-i-porod/czy-potrafisz-dostrzec-objawy-depresji
