Depresja jest chorobą wymagającą zupełnie innej formy leczenia niż większość schorzeń. Fundamentem pracy z pacjentem jest psychoterapia, która okazuje się być kluczem do polepszenia stanu zdrowia. Co należy wiedzieć o psychoterapii w depresji?
Czym jest psychoterapia?
To metoda pracy z zaburzeniami, schorzeniami i wszelkimi nieprawidłowościami związanymi z funkcjonowaniem ludzkiej psychiki. Wielokrotnie wspomina się, że psychoterapia jest formą leczenia poprzez mowę. Zadaniem psychoterapeuty jest zbudowanie trwałej relacji z pacjentem na drodze bezpośredniego kontaktu (rozmowę), co pozwala na wypracowanie zmian w strukturze psychicznej. Dzięki temu osoby mające deficyty i problemy natury psychicznej mogą znacznie lepiej rozumieć emocje oraz zdobywają odpowiednie techniki (zwane często narzędziami) umożliwiające radzenie sobie z nimi. Ponadto należy dodać, że jednym z efektów psychoterapii jest zmiana dotychczasowej postawy (np. zerwanie z niezdrowymi przyzwyczajeniami i zachowaniami), co może spowodować znaczny wzrost potencjału osobowościowego (np. poprawić samoocenę lub zwiększyć zaufanie do własnej osoby i podejmowanych decyzji).
Rodzaje psychoterapii w depresji
Każdy przypadek depresji jest zupełnie inny, co wynika z charakteru pacjenta i jego historii. Dlatego też bardzo ważny aspektem psychoterapii jest dobranie odpowiedniego sposobu pracy z osobą chorą.
Terapia behawioralno-poznawcza
Współpraca terapeuty i pacjenta jest ukierunkowana na zmianie dotychczasowego sposobu myślenia i sposobu zachowania. Chorzy omawiają bolesne problemy, starają się nazywać towarzyszące im emocje i koncentrują się na aktualnych trudnościach. Dzięki temu trudne wspomnienia z czasem przestają być tak uciążliwe, a doskwierające odczucia powoli wygasają i nie są już tak mocne. Ten model psychoterapii jest często polecany w przypadkach despresji ze współtowarzyszącą bezsennością, napadami lęku i obniżoną samooceną.
Terapia psychodynamiczna
W tym rodzaju współpracy specjalista bazuje na teorii psychoanalizy. Podczas spotkań pacjent jest zachęcany do swobodnego i niezobowiązującego dzielenia się własnymi przemyśleniami, skojarzeniami bądź innymi, nawet najbardziej wstydliwymi lub kłopotliwymi faktami związanymi z codziennym życiem. Zadaniem terapeuty jest ukazanie podopiecznemu zupełnie nowego punktu widzenia i sposobu rozumienia powstających emocji, specjalista stroni jednak od doradztwa np. w sposobie rozwiązania jakiegoś problemu. Dzięki temu pacjent może przeanalizować zupełnie nowe strategie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i przełamać dotychczasowe, zwykle destrukcyjne, schematy działania.
Terapia interpersonalna
Ten model współpracy z osobą chorującą na depresję jest ukierunkowany na przeciwdziałanie trudnościom dotyczącym komunikacji z najbliższym otoczeniem. Pacjenci uczestniczący w terapii interpersonalnej są zwykle samotni i cierpią z powodu izolacji społecznej, często w ich życiu doszło do wyjątkowo ciężkiego przeżycia (np. śmierci kogoś bliskiego, zmiany dotychczasowej roli w społeczeństwie lub rodzinie). Terapeuta stara się pomóc choremu w znalezieniu nowych strategii pozwalających na radzenie sobie z konfliktami międzyludzkimi.
Psychoterapia w depresji a farmakoterapia
Niejednokrotnie psychoterapia stanowi część kompleksowego leczenia osób z depresją. W wielu przypadkach specjaliści rekomendują zastosowanie leków psychotropowych (np. antydepresantów, preparatów na bezsenność), które mogą okazać się pomocne w przeciwdziałaniu wielu uciążliwych objawów. Dobór odpowiednich środków farmakologicznych leży po stronie psychiatry, który musi wziąć pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta. Należy pamiętać, że leki antydepresyjne mogą wchodzić w interakcje z innymi preparatami, co wiąże się z ryzykiem występowania objawów niepożądanych.
Bibliografia:
- Link-Dratkowska E. „Depresja dzieci i młodzieży – podejście poznawczo-behawioralne. Teoria i Terapia” Psychiatria 2011 8(3): 84-90.
- Popiel A., Pragłowska E. „Psychoterapia poznawczo-behawioralna – praktyka oparta na badaniach empirycznych.” Psychiatria w Praktyce Klinicznej 2009 2(3): 146-155.
- Bomba J. „Spojrzenie na depresje z perspektywy psychoterapii.” Psychoterapia 2009 1(146): 35-42.
- https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/psychoterapia-psychodynamiczna-terapia-podazajaca-za-pacjentem/