Nie ulega wątpliwości, że depresja jest chorobą, objawiającą się głównie symptomami psychicznymi. Niemniej jednak w wielu przypadkach zaburzenia depresyjne wywołują wiele symptomów dotyczących ciała. Jakie są najczęstsze objawy somatyczne depresji? W jaki sposób im przeciwdziałać?

Depresja – choroba duszy i ciała

 

Depresja jest chorobą, którą najłatwiej określić przewlekłym stanem obniżonego nastroju. Kiepskiemu samopoczuciu przeważnie towarzyszy niska samoocena, poczucie osamotnienia i bezsensu, smutek, brak motywacji i niemożność wykonywania nawet najprostszych zadań, nieuzasadnione poczucie winy czy zobojętnienie. Te symptomy bardzo często występują równocześnie, mniej lub bardziej nasilone, ale w większości przypadków powodują przytłoczenie i stopniowe wyłączenie chorego z życia społecznego. Wiele osób cierpiących z powodu depresji ogranicza kontakty towarzyskie, zaniedbuje obowiązki, zamyka się w sobie i odrzuca pomoc najbliższego otoczenia.

Powiedzenie ryba psuje się od głowy stanowi bardzo dobre zobrazowanie dualizmu depresji. Zaburzenia sfery psychicznej mają duży wpływ na kondycję fizyczną pacjenta. Choć depresja powoduje nienamacalne cierpienie emocjonalne, jest także chorobą wyzwalającą szereg dolegliwości somatycznych.

Jakie są objawy somatyczne depresji?

 

Fizyczne symptomy depresji są niezwykle zwodnicze dla chorego i jego otoczenia. Specjaliści często określają je mianem maski depresji, co sprawia, że utrudniają postawienie prawidłowej diagnozy. Wysuwające się na pierwszy plan objawy somatyczne mogą wskazywać na inną chorobę, podczas gdy w rzeczywistości ich przyczyną jest kiepska kondycja psychiczna.

Dolegliwości te dotyczą praktycznie wszystkich sfer organizmu:

• brak apetytu bądź wyjątkowo duże łaknieni
• nadmierna potliwość, przesadne odczuwanie zimna
• usilne odczuwanie zmęczenia i nieustanny brak energii
• trudności ze skupieniem, problemy z zapamiętywaniem
• zaburzenia pokarmowe m.in. biegunka, ból brzucha, wymioty
• obniżone libido, problemy z potencją, mniejsza ochota na seks
• ucisk w klatce piersiowej, kołatanie serca, wzmożone ciśnienie
• dolegliwości bólowe – zwłaszcza głowy, karku, mięśni i kręgosłupa
• zaburzenia snu – od bezsenności przez nadmierny sen i problemy ze wstawaniem

Warto jednak pamiętać, że depresja jest schorzeniem współistniejącym z wieloma innymi chorobami. Zaburzenia depresyjne są niezwykle częste u pacjentów chorujących na cukrzycę, nowotwory, schorzenia neurologiczne czy po poważnych zabiegach chirurgicznych (np. mastektomia, amputacja kończyn).

Czy leki na depresję zwalczają objawy somatyczne?

 

Działanie antydepresantów jest przeważnie ukierunkowane na przywrócenie utraconej równowagi w zakresie produkcji i wydzielania neurotransmiterów (serotoniny i noradrenaliny). Ograniczenie ich wychwytu zwrotnego powoduje wzrost neuroprzekaźnictwa, a tym samym przyczynia się do polepszenia nastroju. Poprawa samopoczucia często przekłada się na lepsze funkcjonowanie organizmu. Leki przeciwdepresyjne sprawdzają się też w przypadkach zaburzeń lękowych czy niektórych zaburzeń snu.

Niemniej jednak antydepresanty nie mają doraźnego i bezpośredniego wpływu na występujące objawy somatyczne. Przeciwdziałanie tym niedogodnościom jest przeważnie zadaniem dla psychoterapeuty, który umożliwia pacjentowi przepracowanie ciężkich emocji i zaakceptowanie pewnych kwestii, niejednokrotnie trudnych i wyjątkowo bolesnych. Połączenie farmakoterapii z psychoterapią stanowi najskuteczniejszy sposób na leczenie choroby depresyjnej i daje największą szansę na poprawę stanu pacjenta.

Bibliografia:

1. Rayner L., et al. „Epidemiologia kliniczna depresji w opiece paliatywnej i wartość predykcyjna objawów somatycznych – przekrojowe badanie ankietowe z 4-tygodniowym okresem obserwacji.” Medycyna Paliatywna w Praktyce 2012, 6(2): 62-76.
2. Dudek D., Siwek M. „Współistnienie chorób somatycznych i depreseji.” Psychiatria 2007, 4(1): 17-24.
3. Weterle K., Sołtysiak J. „Objawy depresji i ich wykrywalność przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej u pacjentów po 65. roku życia.” Nowiny Lekarskie 2006, 75(5): 433-437.
4. https://hh24.pl/objawy-fizyczne-depresji/
5. https://pulsmedycyny.pl/choroby-somatyczne-ktore-sa-maska-depresji-885831