Farmakoterapia stanowi jeden z głównych elementów walki z depresją. Właściwie dobrane leki są niezwykle pomocne dla psychoterapii i pozwalają na przeciwdziałanie wyjątkowo intensywnym objawom. Jednym z preparatów wymienianych w kontekście farmakologicznego leczenia depresji jest sulpiryd. Co to za lek? Na czym polega jego działanie? Czy jego użycie jest bezpieczne dla pacjentów?
Czym jest sulpiryd i na czym polega jego działanie?
Sulpiryd jest jedną z pochodnych benzamidu. Choć coraz częściej zalicza się go do grona leków starszej generacji, to jednak mechanizm jego działania wskazuje na cechy nowoczesnych preparatów. Sulpiryd jest lekiem antypsychotycznym. Wskutek wiązania i blokowania receptorów D1 i D2, które są zlokalizowane w okolicach przedczołowych, oddziałuje na szlak mezolimbiczny, a to prowadzi do zmniejszenia i wyrównania nieprawidłowego poziomu dopaminy.
Stosowanie sulpirydu ma w pierwszej kolejności działanie przeciwdepresyjne, co objawia się wyraźną poprawą nastroju chorego już po kilku pierwszych tygodniach leczenia i wynika ze stosowania niewielkich dawek (poniżej 150 mg/dobę). Niemniej jednak należy pamiętać, że sulpiryd jest traktowany przede wszystkim jako preparat o właściwościach przeciwpsychotycznych. Dlatego też w długofalowej perspektywie sprzyja niwelowaniu objawów ciężkiej psychozy. Co więcej, lek może być z powodzeniem stosowany w przeciwdziałaniu niektórym zaburzeniom wynikającym z uzależnienia.
Sulpiryd – wskazania
Sulpiryd stosuje się w:
- Anhedonia
- Psychoza z depresją
- Schizofrenia, także z psychozą
- Silne bóle migrenowe i zawroty głowy
- Psychoza w przebiegu detoksu alkoholowego
- Zaburzenia psychosomatyczne uwarunkowane nałogiem
Sulpiryd jest także wymieniany jako jeden z głównych leków przeciwautystycznych, co wynika z jego działania wzmagającego przekaźnictwo dopaminergiczne.
Farmakokinetyka sulpirydu
Lek ten wykazuje niezwykle dużą zmienność osobniczą w zakresie tempa wchłaniania po doustnym użyciu. U większości osób tempo wchłaniania jest wolne, a zastosowanie sulpirydu w trakcie posiłku może dodatkowo obniżyć szybkość o mniej więcej 30%. Przeważnie lek ulega wchłanianiu przez około 5 godzin, natomiast poziom biodostępności wynosi maksymalnie 35%. Warto też zauważyć, że sulpiryd przez długi czas utrzymuje się w organizmie – biologiczny okres półtrwania substancji wynosi od 4 do nawet 13 godzin w momencie eliminacji leku z ustroju. Ponadto lek w niewielkim stopniu przenika do kobiecego pokarmu i przechodzi przez łożysko.
Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym sulpirydu są jego silne właściwości sedacyjne. U wielu pacjentów wywołuje uczucie senności i nadmiernego uspokojenia. Objawy te są szczególnie częste w początkowych etapach leczenia. W mniejszym stopniu może prowadzić do niezborności ruchowej lub szczękościsku.
Interakcyjność sulpirydu
Sulpiryd może wchodzić w interakcje z innymi lekami:
- Łączenie z beta-blokerami sprzyja spowolnieniu akcji serca.
- Zwiększa ryzyko hipotensji i zaburzeń rytmu serca w połączeniu m.in. z sartanami i niektórymi blokerami kanału wapniowego.
- Równoczesne stosowanie z lekami glikokortykosteroidowymi potęguje szansę hipokalemii (niedoboru potasu), co może wywołać arytmię.
- W połączeniu z benzodiazepinami, fluoksetyną, pregabaliną czy niektórymi agonistami receptora opioidowego dochodzi do nasilenia senności, rozkojarzenia, a nawet i utraty świadomości.
Jak dawkować sulpiryd?
Dawkowanie jest indywidualne do potrzeb pacjenta i jest bezpośrednio związane z przyczyną. Sulpiryd w zaburzeniach depresyjnych jest traktowany jako koło ratunkowe, gdy inne leki przeciwdepresyjne nie przynoszą pożądanych rezultatów lub nie są możliwe do użycia (np. z uwagi na duże ryzyko występowania skutków ubocznych). Leczenie przeważnie rozpoczyna się od dawek rzędu od 50 do 150 mg/dobę. Z czasem dawka jest zwiększana i wynosi od 150 do nawet 300 mg dziennie.
Bibliografia:
- Łoza B. „Neuroleptyki przeciwdepresyjne.” Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny 2014, 6(4): 172-176.
- Pełka-Wysiecka J., Samochowiec J. „Depresja – czy faktycznie zróżnicowana farmakoterapia?.” Psychiatria 2014, 11(3): 141-147.
- Ciszowski K., Szpak D., Wilmowska J. „Toksyczność sulpirydu.” Przegląd Lekarski 2010, 67(8): 606-609.
- https://www.doz.pl/leki/w1129-Sulpiryd
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=742
