Rola witaminy D3 w organizmie człowieka jest głównie kojarzona z układem kostnym, funkcjonowaniem mięśni czy odpornością. Okazuje się, że poziom witaminy D3 ma również wpływ na kondycję psychiczną i pracę układu nerwowego. Na czym polega związek pomiędzy witaminą D a występowaniem zaburzeń depresyjnych?

Witamina D3 i jej znaczenie dla zdrowia psychicznego

Znaczenie witaminy D w kontekście utrzymania dobrego samopoczucia jest związane z jej oddziaływaniem na układ nerwowy. Wedle badań naukowych witaminie D3 przypisuje się wpływ na aspekty związane z ochroną neuronów (neuroprotekcja), wytwarzaniem nowych połączeń nerwowych (neuroplastyczność) i wydzielaniem czynników o właściwościach nootropowych (neuromodulacja).

• Właściwości neuromodulacyjne witaminy D dotyczą wzrostu stężenia czynników nootropowych NGF, GDNF i NT-3. Aktualny stan wiedzy sugeruje, że nieprawidłowości dotyczące tychże czynników ma istotne znaczenie w kontekście rozwoju chorób psychicznych m.in. depresji.
• Jedna z teorii rozwoju zaburzeń depresyjnych dotyczy wolnych rodników i stresu oksydacyjnego. Witaminie D3 przypisuje się wpływ na wzrost syntezy ɣ-glutamylotranspeptydazy. Związek ten jest enzymem stanowiącym jeden z komponentów w procesie syntezy glutationu – najistotniejszego przeciwutleniacza w ludzkim organizmie. Przypuszcza się, że niedobór witaminy D będzie mieć wpływ na zaburzenie procesu produkcji glutationu, co ograniczy protekcję neuronów przed rodnikami tlenowymi i zwiększy ryzyko ich uszkodzenia.
• Neuroplastyczne właściwości witaminy D również mogą mieć istotny związek w kontekście występowania zmian depresyjnych. Niewłaściwa plastyczność jest przeważnie utożsamiana z nieprawidłowościami dotyczącymi sprawnego przekaźnictwa między synapsami. Rezultatem tego typu niedogodności mogą być m.in. obniżenie nastroju.

Powyższe tezy nie mają jednak dostatecznie mocnych dowodów w kontekście ciągu przyczynowo-skutkowego – niemniej u osób cierpiących z powodu zaburzeń depresyjnych można zauważyć zależność. Zdiagnozowana depresja przeważnie wiąże się z występowaniem obniżonego poziomu witaminy D3.

Witamina D3 – normy, źródła w diecie i suplementacja

O prawidłowym poziomie witaminy D3 mowa w przypadku wyniku od 30 do 50 ng/mL w badaniu krwi. Głównym sposobem na utrzymanie jej optymalnego stężenia jest regularna ekspozycja na światło słoneczne. Promienie słońca odpowiadają za endogenną syntezę witaminy D3, co pozwala ograniczyć ryzyko jej niedoboru (tj. poniżej 20 ng/mL). Dlatego jej deficyt jest przeważnie zauważalny w okresie jesienno-zimowym oraz u osób z ograniczonymi możliwościami ruchowymi, które nie mają możliwości przebywać na zewnątrz (np. w śpiączce lub w trakcie unieruchomienia wynikającego z operacji).

Witaminę D3 można dostarczyć wraz z codzienną dietą. Najcenniejszymi źródłami są ryby (zwłaszcza węgorz i łosoś), niektóre gatunki grzybów (shitake i maitake) oraz żółtka jaj, dojrzewające sery i mleko wraz z jego przetworami. Warto też wspomnieć, że w sklepach można znaleźć szereg produktów spożywczych wzbogaconych w dodatek witaminy D np. jogurty czy płatki zbożowe.

Specjaliści często rekomendują wdrożenie preparatów z witaminą D3. Oto kilka przykładowych produktów, które można wykorzystać do wsparcia codziennej diety i potraktować jako ekstra źródło cennej witaminy:

• Ibuvit D3 (lek OTC) – kapsułki;
• Vigantoletten (lek OTC) – tabletki;
• Vigantol (lek OTC) – krople;
• Olimp Gold-Vit D3 Fast (suplement diety) – tabletka ODT;
• Olimp Gold Omega 3 D3 + K2 (suplement diety) – kapsułki;
• Oleofarm D-Vitum D3 + K2 MK7 (suplement diety) – kapsułki.

Bibliografia:

1. Stefanowski B., Antosik-Wójcińska AZ., Święcicki Ł. „The effect of vitamin D3 deficiency on the severity of depressive symptoms. Overview of current research” Psychiatria Polska 2017, 51: 437-454.
2. Okereke OI., Singh A. „The role of vitmain D in prevention of late-life depression.” Journal of Affective Disorders 2016, 198: 1-14.
3. Anglin RE., et al. „Vitamin D deficiency and depression in adults: systematic review and meta-analysis.” The British Journal of Psychiatry 2013, 20(2): 100-107.
4. Czech-Kowalska J., et al. „Vitamin D supplementation in healthy population and risk gropus of vitamin D deficiency – practice guidelines for Central Europe 2013.” Standardy Medyczne/Pediatria 2013, 10: 573-578.
5. Howland RH. „Vitamin D and depression.” Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services 2011, 49(2): 15-18.